ما آدمها ممکن است روزی چند بار از روی خشم و ناراحتی "جوش بیاوریم" و به اصطلاح "آمپر بچسبانیم". حالا تصور کنید خودرو هم همین وضعیت را تجربه میکند!
البته یک فرق بزرگ بین ما و ماشینها وجود دارد؛ جوش آوردن خودرو برخلاف انسانها از روی احساس نیست، بلکه نتیجهی منطقی گرمای بیشازحد موتور و فشار زیاد بر سیستم خنککننده است.
حتماً شما هم در روزهای داغ تابستان دیدهاید که رانندهای مجبور شده کنار اتوبان توقف کند، کاپوت را بالا زده و با نگرانی به بخار بلندشده از موتور نگاه میکند. بعضیها حتی به خیال خودشان برای کمک، چند لیتر آب سرد روی موتور خالی میکنند! در حالی که این یکی از بزرگترین اشتباهات است و میتواند خسارت سنگینی به موتور وارد کند.
پس در چنین شرایطی، به جای استرس و عجله، باید خونسرد بود و طبق اصول درست عمل کرد. در ادامه، علتها، اشتباههای رایج و اقدامات اصولی برای مدیریت و پیشگیری از جوش آوردن موتور خودرو را بررسی میکنیم.
علتهای اصلی جوش آوردن موتور خودرو
به زبان ساده، وقتی موتور بیش از حد داغ شود و سیستم خنککننده نتواند این گرما را دفع کند، خودرو جوش میآورد. دلایل اصلی عبارتاند از:
خرابی یا گرفتگی رادیاتور
رادیاتور اصلیترین قطعه در سیستم خنککننده است. وظیفهاش اینه که گرمای آب داغ برگشتی از موتور رو به هوا منتقل کنه. حالا تصور کنید داخل رادیاتور رسوب گرفته باشه یا پر از گل و لای باشه. آب درست گردش نمیکنه و موتور در کمترین زمان ممکن جوش میآورد.
یکی از نشونههای خرابی رادیاتور، کم شدن مرتب آب یا ردپای زنگزدگی روی لبههای رادیاتور هست. خیلی از رانندهها فکر میکنن با اضافه کردن آب مشکل حل میشه، ولی این کار فقط مسکن موقته. راه درستش، سرویس یا تعویض رادیاتور با نمونه استاندارده.
انواع رادیاتور برای تمامی خودروها
خراب بودن فن رادیاتور یا فیوز آن
اگر فن کار نکند، هوا از روی رادیاتور عبور نمیکند و دمای موتور به سرعت بالا میرود.
خرابی یا گیر کردن ترموستات
ترموستات باید در دمای مشخصی باز بشه تا آب خنککننده از موتور به سمت رادیاتور بره. اگر گیر کنه و باز نشه، دمای موتور ظرف چند دقیقه بالا میره.
انواع ترموستات برای تمامی خودرو ها
خیلی از مکانیکها توصیه میکنن ترموستات هر ۲–۳ سال یکبار تعویض بشه، چون این قطعه کوچک میتونه خسارت بزرگی مثل سوختن واشر سرسیلندر به بار بیاره.
کمبود یا بیکیفیت بودن مایع خنککننده (ضدیخ/آب رادیاتور)
خیلیها هنوز آب لولهکشی به رادیاتور میریزند! این کار باعث رسوب و زنگزدگی میشود. همیشه باید از ضدیخ استاندارد استفاده کنید.
انواع ضدیخ برای تمامی خودروها
خرابی واترپمپ (پمپ آب)
واترپمپ در سیستم خنککننده درست مثل قلب در بدن انسانه. اگر پمپ آب نتونه ضدیخ رو در مدار بچرخونه، موتور عملاً بدون خونرسانی میمونه و در عرض چند دقیقه دمای آن به نقطهی خطرناک میرسه.
خیلی از جوش آوردنهای ناگهانی مخصوصاً در خودروهای قدیمیتر مثل پژو ۴۰۵ یا پراید، به خاطر همین واترپمپ بوده. علائمی مثل صدای غیرعادی از جلوی موتور یا نشت آب زیر خودرو نشونهی خرابی واترپمپ هست.
انواع واتر پمپ برای تمامی خودرو ها
مشکل در روغن موتور
روغن موتور علاوه بر روانکاری، نقش مهمی در خنک کردن قطعات دارد. کمبود یا بیکیفیت بودن آن یعنی افزایش اصطکاک و گرمای بیشتر.
شرایط رانندگی
رانندگی طولانی در ترافیک سنگین، حرکت در سربالایی با دنده سنگین یا حمل بار زیاد، فشار زیادی به موتور وارد کرده و احتمال جوش آوردن را بالا میبرد.
کارهای اشتباه هنگام جوش آوردن خودرو
خیلی از رانندگان در لحظهی جوش آوردن ماشین، اقدامات عجولانهای میکنند که بیشتر از خود مشکل، به موتور آسیب میزند:
خاموش کردن فوری موتور
وقتی موتور داغ است، خاموش کردن آن گردش آب و کار فن را متوقف میکند. این کار میتواند باعث سوختن واشر سرسیلندر یا ترک خوردن بلوک موتور شود.باز کردن درب رادیاتور
آب داخل رادیاتور در فشار بالا میجوشد. باز کردن درب میتواند باعث پاشیدن آب و بخار داغ روی صورت و دست شما شود.ریختن آب سرد روی موتور
این کار باعث اختلاف دمای شدید میشود و احتمال ترک خوردن سرسیلندر و بلوک موتور وجود دارد.
کارهای درست هنگام جوش آوردن موتور
اگر موتور خودرو جوش آورد، این مراحل را انجام دهید:
خونسردی و توقف ایمن
در اولین فرصت، کنار جاده یا محلی امن توقف کنید. موتور را خاموش نکنید، بگذارید درجا کار کند تا فن و واترپمپ به خنک شدن کمک کنند.
باز کردن کاپوت (با احتیاط)
درب موتور را باز کنید تا هوای آزاد جریان پیدا کند. حتماً مراقب بخار داغ باشید.
روشن کردن بخاری خودرو
بخاری گرمای موتور را به داخل کابین منتقل میکند و به پایین آمدن دما کمک میکند.
ریختن آب روی رادیاتور (نه موتور)
اگر امکانش بود، کمی آب روی بدنهی رادیاتور بریزید تا سریعتر خنک شود.
بررسی سطح مایع خنککننده بعد از سرد شدن موتور
فقط بعد از خنک شدن کامل موتور، درب رادیاتور یا مخزن انبساط را باز کنید و سطح مایع را بررسی کنید.
تماس با امداد خودرو در صورت تکرار مشکل
اگر چند بار پشت سر هم موتور جوش آورد، بهتر است خودرو را به مکانیک یا امداد خودرو بسپارید.
راههای پیشگیری از جوش آوردن خودرو
استفاده منظم از ضدیخ استاندارد و تعویض آن در هر فصل.
سرویس دورهای رادیاتور و شیلنگها برای جلوگیری از رسوب.
بررسی سلامت ترموستات و واترپمپ.
تعویض بهموقع روغن موتور و انتخاب روغن مناسب.
پرهیز از رانندگی طولانی با دنده سنگین، بهخصوص در تابستان و ترافیک.
پرسشهای متداول
۱. چرا خودرو بیشتر در تابستان جوش میآورد؟
به دلیل دمای بالای محیط و فشار بیشتر روی سیستم خنککننده.
۲. آیا استفاده از آب معمولی به جای ضدیخ مشکلی ایجاد میکند؟
بله، آب معمولی باعث رسوب و زنگزدگی در رادیاتور میشود و راندمان خنککننده را کاهش میدهد.
۳. بهترین اقدام فوری هنگام جوش آوردن خودرو چیست؟
توقف ایمن، باز کردن کاپوت، روشن کردن بخاری و صبر برای خنک شدن موتور.
جمعبندی
جوش آوردن موتور خودرو فقط یک مشکل کوچک نیست؛ اگر درست مدیریت نشود، میتواند باعث سوختن واشر سرسیلندر، ترک خوردن بلوک موتور یا حتی از کار افتادن کامل پیشرانه شود.
این مشکل بیشتر به دلیل نقص در سیستم خنککننده یا مایعات مصرفی رخ میدهد. با رعایت نکات سادهی نگهداری و استفاده از قطعات استاندارد مثل رادیاتور، ترموستات، واترپمپ، ضدیخ و روغن موتور میتوانید بهراحتی از آن پیشگیری کنید.
همین حالا میتوانید از دستهبندی قطعات موتور خودرو و زیرسیستمهای آن بازدید کنید و قطعات موردنیاز خود را انتخاب کنید.
مرجع : Digikala